Een eeuwenoude traditie van de Aboriginals zou wel eens de oplossing kunnen zijn voor natuurbranden. In Australië, waar dit probleem al jaren bestaat, vraagt de Aboriginal gemeenschap nu aandacht voor hun manier van bosbeheer. Daarbij worden grote branden tegengegaan door zelf kleine branden te stichten: culturele verbranding.
Bij cultural burning worden vakkundig kleine en relatief ‘koude’ brandjes gesticht. Op die manier wordt droge vegetatie, zoals gevallen bladeren, droog gras en twijgen verbrand. Daardoor wordt de bosgrond minder brandbaar en kan het vuur bij grote branden minder makkelijk om zich heen grijpen.
Volgens het Australische wetenschapsinstituut CSIRO leiden de droge struiken en gras, samen met het extreme weer, tot de hevige bosbranden. En door juist dat gras en die struiken gecontroleerd te laten afbranden, kan het ongecontroleerde vuur zich minder verspreiden. Een methode waar de Aboriginal gemeenschap al jarenlang aandacht voor vraagt.
Geschikt?
Niet alleen in Australië wordt naar cultural burning gekeken om grote natuurbranden tegen te gaan. Ook in de Verenigde Staten kijken wetenschappers hoe de inheemse bevolking met bosbranden omging. Daar hadden ze een vergelijkbare methode.
Vuur met vuur bestrijden is echter niet in alle gevallen mogelijk of zelfs wenselijk. Het kan zelfs een averechts gevolg hebben, zegt ecoloog Saskia Grootemaat van de UNSW Sydney. “Het hangt af van het bostype of ecosysteem. De savanne in het noorden van Australië heeft een andere vlambaarheid dan de eucalyptusbossen in het zuidoosten van het land, of de loof- of dennenbossen van Europa”, zegt ze.
Grootemaat is onderzoeker bij de universiteit van New South Wales en heeft jarenlange ervaring als brandweer- en bosbrandanalist bij de Australische brandweer. Ze zegt dat het soms beter is om het bos met rust te laten. “Met minder verstoring van mensen creëert het bos een dicht kronendak, waardoor er minder licht en wind de grond en onderlaag kan bereiken. Doordat er minder licht is groeien er minder struiken, maar wel schaduwminnende soorten zoals varens, die juist minder goed branden.”
Alternatieven
In gebieden waar vuur wél toegepast kan worden, vindt Grootemaat dat beter gekeken moet worden naar de traditionele manier van de aboriginalbevolking. “De westerse maatschappij is vervreemd geraakt van de natuur. Dat zie je ook bij de brandweer, waar beslissingen vanuit een kantoor worden genomen. Dus kunnen ze besluiten om hele grote stukken land in één keer af te branden. Dan kan er meer kapot gaan dan je lief is, en ook kunnen dieren niet ontsnappen”, zegt ze. Toch is er maar weinig aandacht voor de kennis van de inheemse bevolking. “Traditioneel branden is echt een ondergeschoven kindje. Terwijl ik denk dat de kleinere branden zoals de Aboriginal gemeenschap het doet, een veel betere aanpak is.”
