Multihout in Leeuwarden produceert jaarlijks ongeveer 165.000 houten trapleuningen. Het assortiment omvat eveneens onderdelen voor ziekenhuisbedden, stembus-stampers, balustrades en traptreden. Eigenaar Freek Miedema maakt daarnaast onder de vlag van Miedema Watersport in dezelfde fabriek ook kottermasten, sloepriemen, vlaggenstokken en vaarbomen. Onlangs investeerde Miedema in een nieuwe CNC-machine voor het nauwkeurig zagen van trapleuningen.
Vertel eens over het ontstaan van Multihout?
‘Mijn familie startte meer dan honderd jaar geleden met Miedema Hout; ik behoor tot de vierde generatie’, vertelt Freek Miedema. ‘Het bedrijf groeide gestaag. We waren actief in houtbewerking, de houthandel en de handel in bouwmaterialen. Op een gegeven moment wilde mijn vader het maritieme deel van het bedrijf verkopen; alles wat met watersport te maken had. Toen werd mij gevraagd of ik dat wilde voortzetten. Dat is nu ongeveer twaalf jaar geleden. Nou, hier zit ik dan.’ Salesmanager André van der Wal voegt eraan toe: ‘De afgelopen jaren heeft Freek de productie weer volledig naar Nederland gehaald. We hebben nog wel een Bulgaarse tak die halffabricaten voor ons produceert. Maar dat vormt slechts 8 procent van het totaal.’ Miedema knikt en stelt: ‘Het liefst heb ik alle touwtjes zelf in handen. We hechten veel waarde aan onze onafhankelijkheid en flexibiliteit. Op dit moment is Multihout de marktleider als het gaat om houten leuningen.’
Multihout zit in het oude pand van Miedema Hout, toch?
‘Klopt. Miedema Bouwmaterialen heeft tegenwoordig zijn vestiging op het bedrijventerrein Hemrik hier in de stad. Ons bedrijf bevindt zich nog steeds op de originele locatie, waar we zo’n 2.600 vierkante meter ter beschikking hebben. Aan de ene kant worden we begrensd door de Bonkevaart en aan de andere kant door een woonwijk. We doen ons best om de overlast voor de buurt te minimaliseren door te sturen op laad- en lostijden en om geluidsoverlast te beperken. Het is niet zo dat hier de hele dag grote vrachtwagens af en aan rijden. We hebben wel geprobeerd te verhuizen, maar dat is niet gelukt. Dat plan is nu definitief van de baan en onlangs hebben we 550 zonnepanelen op het dak laten plaatsen en geïnvesteerd in een nieuwe machine.’
Een nieuwe machine? Wat kan deze?
‘De Mz Pluris, geproduceerd door de Italiaanse fabrikant Pade, is in staat houten leuningen nauwkeurig uit te zagen op basis van digitale metingen. We hebben deze machine naar onze eigen specificaties laten aanpassen. Naast het zagen, freest de machine ook een opening in de leuning waar we een chip in kunnen plaatsen. Deze chip bevat alle relevante productiegegevens, zoals de opdracht, het type leuning, en de afmetingen. Op termijn willen we hiermee de papierstroom binnen ons bedrijf verminderen, terwijl onze klanten ook de chip kunnen uitlezen. Stel je voor, een leuning raakt na een aantal jaren beschadigd, dan kan je door middel van die chip exact hetzelfde exemplaar bestellen.’
‘Het zagen van leuningen deden we voorheen met een lintzaag. We hadden verschillende mallen om de leuningen uit te zagen. Elke trap in elke woning is anders. Uniformiteit was zeldzaam. Gemiddeld heb je per woning vier of vijf verschillende leuningen nodig. Toen ik het bedrijfsonderdeel overnam, was de productie van trapleuningen minimaal. Echter, er was wel vraag naar. Het snel en nauwkeurig leveren van hoogwaardig werk is echt een specialisme.’ Van der Wal: ‘Freek heeft precies uitgedokterd welke machines hij nodig had en hoe hij het proces efficiënt kon inrichten. We begonnen met het produceren van honderd leuningen per week en nu zijn dat er ruim 3.000. Daarnaast bieden we ook CNC-freeswerk aan voor derden, maken we balustrades, en voeren we schaafwerk uit. Bovendien kunnen we onze producten leveren in verschillende afwerkingen, zoals gedompeld of gespoten in kleur. Voorheen was er vooral vraag naar blanke leuningen, maar tegenwoordig zien we ook veel vraag naar wit en zwart.’
Voor wie maken jullie leuningen?
‘We leveren aan bijna alle trappenfabrikanten, een netwerk dat al bestond binnen ons familiebedrijf. Daarnaast hebben we ook contacten met grote aannemers zoals Volker Wessels, waarvoor we balustrades en meterkast-platen maken waarbij wij de openingen uitfrezen. Onze klanten zijn uitsluitend bedrijven; we richten ons niet op particulieren en we verkopen niet via winkelketens zoals Jongeneel. Recentelijk hebben we ook onze eerste stembus-stampers geleverd aan stembureaus. Deze worden gebruikt om de stemformulieren aan te drukken zonder de container te openen. De stamper past precies door de gleuf, maar kan er niet in vallen. Hoewel onze kernactiviteit leuningen zijn, vinden we dit soort aanvullende projecten ook erg interessant.’
‘Onze leuningen vinden ook hun weg naar het buitenland, voornamelijk naar Duitsland en België. We hebben de nieuwe machine aangeschaft om deze groei aan te kunnen. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat de machine geen personeel gaat vervangen, wel verplaatsen binnen het bedrijf. In totaal heeft het ongeveer vijf jaar geduurd voordat alles rond was, en Pade heeft de machine begin vorig jaar hier opgebouwd. Daarna begonnen we met het testen en het door ontwikkelen van de software. Een bijkomend voordeel van deze machine is dat er veel minder afvalhout is.’
Jullie kunnen de productie van houten trapleuningen goed jaarrond plannen?
‘Dat zou je inderdaad denken. Een nieuwbouwwoning wordt immers niet van de ene op de andere dag gebouwd. Maar in de praktijk werkt het anders. Bovendien wil je een leuning niet wekenlang op de bouwplaats laten liggen. Maar zodra de trap geplaatst is, moet de leuning ook geïnstalleerd worden. Wij kunnen binnen enkele werkdagen na een order leveren. Gelukkig zijn er ook klanten die hun hele planning ruim van tevoren, soms wel twee kwartalen vooruit, doorsturen. We leggen geen grote voorraden aan omdat elke leuning anders is. Woningen worden bijvoorbeeld steeds hoger, waardoor de leuningen langer worden. Ook installatieschachten kunnen invloed hebben op de vorm en lengte van de leuning. We hebben wel verschillende lengtes hout op voorraad voor de platen waaruit we de leuningen zagen, zodat we snel kunnen schakelen.’
Welk hout gebruiken jullie?
‘In ieder geval is al ons hout altijd FSC-gecertificeerd, wat tegenwoordig de standaard is voor nieuwbouwprojecten. Het hout dat we voornamelijk verwerken is beuken, daarnaast mahonie, eiken, iroko en essen. Binnen het mahonieassortiment zijn er veel varianten, zoals sipo, sapeli en kosipo, die elk weer hun eigen kenmerken hebben die bijvoorbeeld van invloed zijn op het schuren van de ronde kop. Daarom is een constante kwaliteit voor ons, in elke houtsoort, belangrijk. Ons beukenhout kopen we in Duitsland, terwijl we het mahoniehout inkopen in België, of op de Nederlandse markt. Dit zijn langdurige relaties die al vele jaren teruggaan. We zijn geen bedrijf dat op prijs concurreert, en dat zullen we ook niet worden. Uiteindelijk draait alles om de kwaliteit van het hout.’
Hoeveel mensen werken hier?
‘Zestien’, antwoordt Van der Wal. ‘Veel van hen zijn in staat om verschillende taken te doen en verschillende machines te bedienen. Anderen geven er de voorkeur aan om elke dag hetzelfde te doen. Nieuwe medewerkers van Multihout doorlopen eerst een half jaar waarin ze verschillende posities leren kennen. Op die manier blijven we flexibel. Het succes van innovatie op de werkvloer hangt nauw samen met goede communicatie. Freek legt altijd duidelijk uit wat er gaat gebeuren en waarom. Medewerkers spelen ook een belangrijke rol in hun eigen werk. Als iemand graag iets nieuws wil leren, dan geven ze dat aan en kijken wij naar de mogelijkheden. Mensen die dat willen, krijgen hier veel verantwoordelijkheid. Zo controleren ze gezamenlijk de productie. Vorig jaar hebben we slechts acht leuningen met breuken geleverd en nog geen vijf procent van de leuningen in onze fabriek afgekeurd. Daar zijn we enorm trots op. Dat bereiken onze mensen. Freek en ik kunnen dat niet vanachter ons bureau doen.’
